تهويه صنعتي :ايجاد و برقراري سيستمي است تا با استفاده از آن ذرات آلاينده شامل گرد و غبار،بخارات، دود و گازهاي شيميايي از طريق تأمين هواي تميز و بدون آلودگي مضر و يا تخليه هواي آلوده از محيط كار خارج نمود و از تماس كارگران با مواد خطرناك در محدوده و مقدار بيش از حد مجاز جلوگيري نمايد.
تهويه صنعتي industrial ventilation
تهويه صنعتي به دو روش صورت مي گيرد.
- تهويه رقيق سازي Dilution Ventilation
- تهويه موضعي local ventilation
تهويه رقيق سازي Dilution Ventilation
يعني رقيق كردن هواي آلوده به وسيله هواي پاك و تميز و كاهش نسبت مواد به حد مجاز در موارد زير از آن مي توان استفاده كرد
1- ميزان سمي بودن ماده آلوده كننده كم باشد. در صورت بالا بود درصد سمي بودن ماده آلوده كننده چون كنترل بر روي نفاط تجع يا يكنواختي لحظه ماده آلوده كننده وجو ندارد پس اين روش در اين موارد مناسب نيست
2- منبع توليد آلودگي در نزديكي كارگر نباشد. با زمان بر بودن كاهش سطح آلودگي اگر كاركنان در نزديكي منبع آلودگي باشند دچار آسيب خواهند شد.
3- تراكم مواد آلوده كننده در هوا محيط زياد نباشد. به ديلي زمان بر بودن عملكرد سيستم ممكن تا رقيق شده آلوده كننده به افراد و كاركنان آسيب برسد
4- مواد آلوده كننده به شكل گاز يا بخار باشد(نه گرد و غبار) چرا كه آلودگي ناشي از گردو غبار را با رقيق سازي نمي توان كاهش داد
5- آلاينده به طور يكنواخت در محيط پراكنده شود. و نقاط تجمع موضعي مواد آلوده كننده وجود نداشته باشد
6- شرايط آب و هوايي معتدل باشد. چرا كه گرم يا سرد بودن بيش از عملكرد اين سيستم را تحت تاثير قرار مي دهد.و در مواردي مختل مي كند.
7- به وسيله تميز كننده نياز نباشد. با رقيق سازي آلودگي به محدوده مجاز برسد و براي ايجاد محيط تميز به خنثي كننده جدا كننده و .... نياز نباشد.
روش هاي رقيق سازي
تهويه طبيعي natural vent
سيستم هاي تهويه طبيعي با موفقيت در چند ين مورد كاربردي، استفاده شده است از جمله:
مدارس ، بيمارستان ها ،فروشگاه هاي بزرگ و مراكز خريد،ساختمان هاي اداري و انبارها. مزاياي بسياري در استفاده سيستم هاي تهويه طبيعي وجود دارد.
مزيت استفاده از آب و هوا ي فضاي باز خارج ساختمان با هدف :
- بازده بالاتر انرژي
- بهبود كيفيت محيط كار و زندگي در داخل ساختمان
- ايجاد پتانسيل كاهش هزينه
- كاهش هزينه نگهداري و تعويض و تعمير ات
- سازگاري با نور روز و نور آفتاب
- افزايش محدود آسايش و رفاه حرارت
تهويه مكانيكي mechanical vent
در اين روش معمولاً با استفاده از فن هاي محوري هوا جابجا مي گردد و خود به چند دسته تقسيم مي شود.
تهويه صنعتي :ايجاد و برقراري سيستمي است تا با استفاده از آن ذرات آلاينده شامل گرد و غبار،بخارات، دود و گازهاي شيميايي از طريق تأمين هواي تميز و بدون آلودگي مضر و يا تخليه هواي آلوده از محيط كار خارج نمود و از تماس كارگران با مواد خطرناك در محدوده و مقدار بيش از حد مجاز جلوگيري نمايد.
تهويه صنعتي industrial ventilation
تهويه صنعتي به دو روش صورت مي گيرد.
- تهويه رقيق سازي Dilution Ventilation
- تهويه موضعي local ventilation
تهويه رقيق سازي Dilution Ventilation
يعني رقيق كردن هواي آلوده به وسيله هواي پاك و تميز و كاهش نسبت مواد به حد مجاز در موارد زير از آن مي توان استفاده كرد
1- ميزان سمي بودن ماده آلوده كننده كم باشد. در صورت بالا بود درصد سمي بودن ماده آلوده كننده چون كنترل بر روي نفاط تجع يا يكنواختي لحظه ماده آلوده كننده وجو ندارد پس اين روش در اين موارد مناسب نيست
2- منبع توليد آلودگي در نزديكي كارگر نباشد. با زمان بر بودن كاهش سطح آلودگي اگر كاركنان در نزديكي منبع آلودگي باشند دچار آسيب خواهند شد.
3- تراكم مواد آلوده كننده در هوا محيط زياد نباشد. به ديلي زمان بر بودن عملكرد سيستم ممكن تا رقيق شده آلوده كننده به افراد و كاركنان آسيب برسد
4- مواد آلوده كننده به شكل گاز يا بخار باشد(نه گرد و غبار) چرا كه آلودگي ناشي از گردو غبار را با رقيق سازي نمي توان كاهش داد
5- آلاينده به طور يكنواخت در محيط پراكنده شود. و نقاط تجمع موضعي مواد آلوده كننده وجود نداشته باشد
6- شرايط آب و هوايي معتدل باشد. چرا كه گرم يا سرد بودن بيش از عملكرد اين سيستم را تحت تاثير قرار مي دهد.و در مواردي مختل مي كند.
7- به وسيله تميز كننده نياز نباشد. با رقيق سازي آلودگي به محدوده مجاز برسد و براي ايجاد محيط تميز به خنثي كننده جدا كننده و .... نياز نباشد.
روش هاي رقيق سازي
تهويه طبيعي natural vent
سيستم هاي تهويه طبيعي با موفقيت در چند ين مورد كاربردي، استفاده شده است از جمله:
مدارس ، بيمارستان ها ،فروشگاه هاي بزرگ و مراكز خريد،ساختمان هاي اداري و انبارها. مزاياي بسياري در استفاده سيستم هاي تهويه طبيعي وجود دارد.
مزيت استفاده از آب و هوا ي فضاي باز خارج ساختمان با هدف :
- بازده بالاتر انرژي
- بهبود كيفيت محيط كار و زندگي در داخل ساختمان
- ايجاد پتانسيل كاهش هزينه
- كاهش هزينه نگهداري و تعويض و تعمير ات
- سازگاري با نور روز و نور آفتاب
- افزايش محدود آسايش و رفاه حرارت
تهويه مكانيكي mechanical vent
در اين روش معمولاً با استفاده از فن هاي محوري هوا جابجا مي گردد و خود به چند دسته تقسيم مي شود.
الف- تهويه مكانيكي دمشي بدون جهت مشخص
ب- تهويه مكانيكي مكشي بدون جهت مشخص
ج- تهويه دمشي جهت دار
د- تهويه مكانيكي مكشي- دمشي
به طور كلي تهويه رقيق سازي مكانيكي كاربرد بيشتري در محيط كار و صنعتي دارد.
اين تهويه با يكي از دو هدف زير در محيط كار مورد استفاده قرار مي گيرد.
1- كاهش ميزان آلودگي و رساندن آن به حد TLV يا كمتر. threshold limit values (مقادير حد آستانه)
2- كاهش ميزان گازها و بخارات قابل اشتعال يا انفجار و رساندن آن به حد LEL يا كمتر.
در هريك از اهداف فوق اصول زير بايستي د رتهويه رقيق سازي رعايت شود.
1- مقدار هواي لازم جهت رقيق كردن هوا و تأمين دو هدف فوق فراهم گردد.
2- محل خروج آلودگي حتي الامكان نزديك سرچشمه آلودگي باشد.
3- مسير عمودي هواي تهويه طوري باشد كه سرچشمه آلودگي بين كارگر و خروجي قرار گيرد.
4- از ورود مجدد هواي خارج شده به داخل سالن جلوگيري بعمل آيد.
تهويه مؤثر: وقتي سيستم تهويه در حال كار است و هوا را از محل خارج مي كند، تمامي اين هوا حاوي آلودگي نبوده و مقداري از هواي تميز را نيز به همراه هواي آلوده از محيط خارج مي كند. تهويه مؤثر ميزان هوايي است كه تمامي آلودگي را با خود حمل نموده و از محيط خارج مي سازد و برابر است با:
K ضريب ثابت تهويه مؤثر است مي باشد كه (هر قدر كمتر باشد يعني تهويه مؤثرتر است). به اين ضريب (K) ، ضريب ايمني هم گفته مي شود زيرا داريم: Q=KQ’
ميزان K به عواملي نظير شدت سميت آلاينده، توزيع تهويه در محل، نوع فرآيند و نوع توليد آلودگي ميزان تهويه طبيعي، محل استقرار پرسنل و ... بستگي دارد. مثلاً هرچه سميت ماده بيشتر باشد K بيشتر خواهد بود.
تهويه موضعي LOCAL VENTILATION
- تهويه موضعي يعني گرفتن و به كنترل در آوردن آلودگي در منبع توليد و انتقال آن به خارج از محيط كار و تصفيه هوا در صورت نياز .
- اين سيستم در مقايسه با روش تهويه رقيق سازي كارايي بالاتري دارد و به ميزان جابجايي هواي كمتري نيز نيازمي باشد.
اجزاء اين سيستم عبارت است از:
- 1- هود (يك يا چند هود)
- 2- كانال هاي انتقال
- 3- وسيله تميز كننده هوا
- 4- فن
- 5-دودكش
لازم به تذكر است كه تعداد و نوع لوازم و تجهيزات مورد استفاده ممكن است از نظر شكل و ساختار بر اساس نوع طراحي و شرايط كار متفاوت باشد .
منبع: ويدفكتور
فن پشت بامي